Zorgvlied

De plaats ontleent haar naam aan het verdwenen pand, Huize Zorgvliet. Zorgvlied ligt in het werkgebied van de Maatschappij van Weldadigheid, opgericht op 1 april 1818. In 1893 ontstond in de ontginningen tegen de Friese grens de parochie Wateren-Zorgvlied. Dit is vooral het werk geweest van Lodwijk Guillaume Verwer, ontginner en industrieel. Op zijn landgoed in Vila Castera Vetera, door Verwer omgedoopt in Huize Zorgvliet, richtte hij een huiskapel in voor de katholieke bevolking.

Er werden missen verzorgd door de huiskapelaan. Daarvoor is door paus Leo XIII in 1880 toestemming verleend. Op hoge feestdagen ging men echter naar de kerk van Steenwijk, waartoe Zorgvlied behoorde.

Huize Zorgvlied 'Castra Vetera’, circa 1920.
Huize Zorgvlied 'Castra Vetera’, circa 1920.

Eerste landbouwschool van Drenthe

De kolonie Wateren ligt in het werkgebied van de Maatschappij van Weldadigheid. In deze kolonie werd een modellandbouwschool gesticht, die in 1823 gereed kwam. Een zekere Mulder, leerling van de Nederlandse professor Van Zwinderen, werd aangesteld deze school te besturen in de geest van Wehrll, een vooruitstrevend onderwijzer aan het landbouwkundig instituut Fellenberg te Hofwyl in Zwiterzerland.

De school, "Landbouwinstituut Wateren" genaamd, was een kostschool met 100 ha land als proefveld. De Maatschappij leidde onder meer haar kader op, dat armen uit de steden in de 'Koloniën van Weldadigheid' moest omscholen tot kleine boeren.

In 1859 is de school opgeheven en verkocht aan De Ruyter de Wildt, een nazaat van Michiel Adriaanszoon de Ruyter. In 1879 kwam het in handen van de katholiek Lodewijk Guillaume Verwer. Uit Brabant liet hij tabaksplanters met hun gezinnen overkomen. Aan de weg naar Elsloo richtte hij een tabaksfabriekje in. In 1887 verscheen op Verwers initiatief een van de eerste stoomzuivelfabrieken.

De voormalige landbouwschool kwam later in gebruik als gasthuis. Nu bestaat het uit vier bejaardenwoningen, naast de katholieke kerk.

Op het Landbouwinstituut werden zo’n 500 leerlingen, die intern woonden, opgeleid tot leidinggevende van de Maatschappij van Weldadigheid. Het waren voornamelijk wezen uit Veenhuizen die goed konden leren. Het instituut had 100 hectare grond. Het overgrote deel hiervan waren praktijkvelden. Hierop werden landbouwproducten voor consumptie verbouwd. Ook waren en verscheidene proefveldjes.

Het Landbouwinstituut. De bejaardenwoningen naast de katholieke kerk.

Verwer deed nog meer. Uit Friesland trok hij verspreid wonende katholieken aan en bood ze een stuk land op het landgoed aan. De Friese boeren braken voormalige onderkomens af om er nieuwe boerderijen in Zorgvlied en Wateren van te bouwen.

In 1910 overleed Verwer. Hij liet een landgoed van 250 hectare na, met drie villa's, diverse boerderijen en huizen erop, weide- en landbouwlanden en bossen. Dankzij Verwer was Zorgvlied een heel dorp geworden.

Tabaksindustrie. RK kerk Zorgvlied.